Omišalj

Na wysokim, płaskim wzniesieniu w zatoce leży malownicze miasteczko. Od zachodu zatokę osłania wąski skalisty półwysep porosty lasem. Wzgórze opada trzema zboczami ku morzu, a jednym pochyla się ku sąsiedniej zielonej dolinie. Na zboczach wyrastają białe ściany i czerwone dachy domów. Rozciąga się stąd rozległy widok na Rijećki zaliv, wyspę Cres i półwysep Istria.

Przemysł naftowy może zniechęcić odwiedzających wyspę, ale wszystkie zakłady tego przemysłu skoncentrowane są w jej północnej części. Omiśalj, warte zobaczenia, można porównać do Akropolu. Znajduje się na pagórku o wysokości 82 m i należy do najstarszych miast wyspy. Miejsce to Rzymianie nazywali ca-strum musculum i utrzymywali tu niewielki garnizon wojskowy. W Średniowieczu Omiśalj należał do miast rodziny Frankopanów. Stara część miasta zachowała średniowieczny układ urbanistyczny, z rynkiem pośrodku. Na fasadzie znajdującego się przy nim kościoła jest umieszczony herb Frankopanów, a w środku można obejrzeć napisy głagolicą. Jeśli wieczorem spojrzy się w kierunku oświetlonej Rijeki, można zachwycić się szczególnie pięknym widokiem. W pobliżu znajduje się wiele małych zatok z plażami żwirowymi i piaskowymi. Nadbrzeżna droga prowadzi do portu jachtowego. Kontynuując podróż na południe, w porze obiadowej warto zboczyć do restauracji w miejscu kąpielowym Njivice, leżącym nad żwirową plażą.

Nad zatoką Sepno, na południowy zachód od miasta, odnaleziono ślady murów rzymskiego miasta Fulfinium oraz ruiny starochrześcijańskiej trójnawowej bazyliki z VI w. Omiśalj, którego nazwa pochodzi od łacińskiego Ad musculum, powstał dopiero we wczesnym średniowieczu i do dziś zachował średniowieczny urbanistyczny charakter z rynkiem, jako punktem centralnym. Na wzniesieniu ponad portem rysują się ruiny średniowiecznej twierdzy Gradec. Gtówna ulica i uliczka okrężna biegną wzdłuż dawnych murów obronnych, a wiele wąskich krętych deptaków łączy te dwie główne drogi.

Klasztory i kościoły Przy rynku znajduje się kościół Velike Gospe pochodzący z XIII w. - romańska bazylika z dobudowaną w XVI w. kopułką. Na fasadzie widnieje rozeta wykonana przez mistrza Sinoga w 1405 r a także herb Frankopanów. Wewnątrz kościoła warto obejrzeć ciekawe fragmenty ornamentyki z przełomu IX i X w., głagolickie napisy, piękny rzeźbiony renesansowy ołtarz i wykonany przez weneckiego artystę poliptyk. Przy świątyni powstało lapidarium. Stoi tu także wysmukła wieża dzwonnicy - kampanila. Obok znajduje się XVI-wieczna loggia miejska. Przy placu jest jeszcze jeden kościół św. Jelena z 1470 r.

Nowy Omiśalj powraca na swoje pierwotne miejsce, nad brzeg morza. Ze starą częścią łączą go malownicze kręte drogi gubiące się wśród sosen, cyprysów, wawrzynów, bajkowych gajów oliwnych, agaw i barwnych kwiatów.